قسمت چهارم: عوامل شکوفایی بندر لاور

رونق روزافزون بندر لاور در زمان حکومت حسن زارسین صفر باعث شد تا کاروان‌ها از راه خشکی و دریایی مسیر خود را به سمت این بندر تغییر دهند و آن را به یکی از کانون‌های مهم تجاری و اقتصادی منطقه تبدیل کنند. وجود دریانوردان زبده، تجارت فعال و روابط حسنه با سرزمین‌های آن سوی خلیج فارس تنها بخشی از عوامل رونق این دیار در آن بازه زمانی بود. عوامل دیگری که بر تثبیت این شرایط تأثیر داشت، بدین قرار است: اراضی این بندر تا چند قدمی ساحل، قابل کشت و زرع بوده است. اهالی در آن دوره، علاوه بر غلات و حبوبات، در اراضی کشاورزی خود، نخل، انجیر، لیمو، پنبه، تنباکو و درختانِ چوب‌داری مثل گل‌ابریشم و کُنار پرورش می‌دادند. لوریمر از وجود دو هزار اصله انجیر در باغ‌های این آبادی خبر داده است. تا چند دهه پیش قسمت‌هایی از چند باغ انجیر باقی بود، اما امروزه تعداد انگشت‌شماری درختِ انجیرِ پیر و فرتوت در جای باغستان‌های کهن این آبادی بر جا مانده، تا شاهدی از آن روزگارِ رفته باشند. طبق گفته لوریمر، در روزگار وی، نخلستان‌های لاور حدود سه‌هزار اصله نخل را در بر داشته است تا سال‌های نیمه نخست قرن پیشین هنوز نخیلات زیادی که یادآور آن روزگار پرشکوه بود، در اطراف لاور وجود داشت اما امروزه از تعداد آن‌ها نیز بسیار کاسته شده و شمار ناچیزی که بر جا مانده‌ است، همگی کمر خم کرده‌اند و تیمارخواری ندارند. این بندر محل پاره‌ای تولیدات صنعتی نیز بود. کارگاه‌های گچ‌پزی، سفال‌سازی، پنبه‌ریسی و نساجی آن با تکیه بر مواد اولی تولید شده در اطراف بندر، محصولات خود تولید می‌کردند. فرآورده‌های کشاورزی و صنعتی مازاد بر مصرف اهالی از جمله اقلام صادراتی لاور به بلاد دور و نزدیک بود که باعث توازن در اوضاع اقتصادی این بندر می‌شد.
دام زنده، یکی دیگر از اقلام صادراتی بندر لاور بوده است. لوریمر از وجود 30 الاغ، 15 گاو و ۲۵۰ بز و گوسفند در لاور سخن گفته که نشان از رونق این حرفه در این آبادی دارد. بر اساس خاطرات شفاهی می‌دانیم که فعالان این حوزه، احشام خود را غالباً بیرون از لاور و در دره‌های کوه مند می‌چراندند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دامداری اهالی لاور با توجه به شرایط مختلف، با دوران‌هایی از افت و رشد همراه بوده اما تا روزگار ما، هرگز لاور خالی از دام‌ و دامپرور نبوده است.
در نتیجه، می‌توان رونق بندر لاور در این روزگار را متأثر از عوامل مختلفی دانست که غالب آن‌ها ریشه در شرایط همین مکان داشته‌اند.
ادامه دارد …
با من بمان
مهدی حاج‌حسین محمودی
.