✍️ دكتر مينا خوئيني
کوچ ، مشاور و مدرس سازمانی

در سال‌های اخیر، محیط‌های کاری با پدیده‌ای نوظهور مواجه شده‌اند که به آن استعفای خاموش (Silent Resignation)می‌گویند. برخلاف استعفای رسمی که ترک کار آشکار است، در این حالت کارکنان از نظر جسمی حضور دارند اما تعهد، انگیزه و علاقه خود را از دست داده‌اند. این پدیده، بهره‌وری سازمان را کاهش داده و فرهنگ سازمانی و روحیه تیم‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

نشانه‌ها و مصادیق

کارکنانی که دچار استعفای خاموش هستند، معمولاً:

_ صرفاً وظایف حداقلی را انجام می‌دهند و از خلاقیت یا ابتکار خودداری می‌کنند.
_ تعاملات تیمی و ارتباط با مدیران کاهش می‌یابد.
_ ایده یا پیشنهادی برای بهبود فرآیندها ارائه نمی‌دهند و نسبت به موفقیت سازمان بی‌تفاوت‌اند.

مطالعات HRINC Consultants نشان می‌دهد که بهره‌وری تیم‌های دارای درصد بالایی از كاركنان استعفاي خاموش، تا ۱۸٪ کاهش می‌یابد و سودآوری سازمان ممکن است تا ۱۵٪ پایین‌تر از حالت بهینه باشد.

علل بروز پدیده

_ عدم چالش یا هدف معنادار در نقش شغلی
_ سبک مدیریت ناکارآمد یا فقدان بازخورد مؤثر
_ حجم زیاد کارهای انرژی‌گیر
_نبود فرصت رشد، مالکیت و توسعه فردی
_محیط سازمانی محدود که حس تعلق و ارزشمندی را کاهش می‌دهد

نقش مدیر و محیط سازمان

مدیران:
سبک مدیریت، بازخورد مؤثر، قدردانی و حمایت روانی، مستقیماً بر انگیزش کارکنان اثر دارد. مدیران کنترل‌کننده یا فاقد شفافیت، زمینه بروز استعفای خاموش را فراهم می‌کنند.
محیط سازمان:
فرهنگ سازمانی، سیاست‌ها و فرصت‌های توسعه می‌تواند کارکنان را توانمند کند یا انرژی آن‌ها را تخلیه کند.
تعامل مدیر و محیط:
مدیران هوشمند در محیطی حمایتی می‌توانند اثر مضاعف مثبت بر انگیزش و تعهد ایجاد کنند.

راهکار اصلی: Energy Mapping و Energy Managing

Energy Mappingیک ابزار علمی برای شناسایی فعالیت‌هایی است که انرژی کارکنان را افزایش یا کاهش می‌دهد:

1. شناسایی فعالیت‌های انرژی‌بخش و انرژی‌گیر:
کارکنان لیست فعالیت‌های روزانه خود را ثبت می‌کنند و مشخص می‌کنند کدام فعالیت‌ها باعث **انرژی‌بخشی، خنثی یا تخلیه انرژی می‌شوند.

2. تحلیل و بازطراحی فعالیت‌ها:

_ افزایش زمان و نقش کارکنان در فعالیت‌های انرژی‌بخش
_ کاهش یا واگذاری فعالیت‌های انرژی‌گیر
_ ایجاد تناوب میان فعالیت‌های انرژی‌بخش و انرژی‌گیر برای حفظ تعادل

3. Energy Managing (مدیریت انرژی):
فراتر از شناسایی، مدیریت انرژی به معنای ایجاد ساختار و رفتارهای سازمانی برای حفظ و بهینه‌سازی انرژی کارکنان است:

_ زمان‌بندی هوشمندانه جلسات و فعالیت‌ها
_ تنوع وظایف برای جلوگیری از فرسایش
_ارائه فرصت‌های رشد و مالکیت بر پروژه‌ها
_بازخورد منظم و قدردانی واقعی که انرژی مثبت ایجاد کند

با اجرای صحیح Energy Mapping و Energy Managing، سازمان می‌تواند استعفای خاموش را پیشگیری کند، انگیزش و بهره‌وری را افزایش دهد و فرهنگ سازمانی مثبت ایجاد کند.

استعفاي خاموش یک تهدید پنهان اما قابل مدیریت است. مدیران هوشمند و محیط سازمانی حمایتی می‌توانند با شناسایی منابع انرژی و مدیریت آن، انگیزش، بهره‌وری و رضایت کارکنان را افزایش دهند. ابزارهایی مانند Energy Mapping و Energy Managing، کلید مقابله مؤثر با این پدیده هستند و نشان می‌دهند که سرمایه انسانی با انرژی مثبت و مدیریت هدفمند، بزرگ‌ترین دارایی سازمان است.