در این مطلب به معرفی ۱۰ نمونه از با ارزش ترین آثار باستانی ساخته شده از طلا می‌پردازیم که به عنوان گنج‌های طلایی تمدن بشری، شناخته می‌شوند.

طلا به‌عنوان عنصری جادویی، یکی از معدود فلزاتی است که بدون نیاز به تصفیه، در طبیعت یافت می‌شود. این بدان معنی است که انسان‌ها طی هزاران سال، تنها با نگاهی گذرا، می‌توانند این ماده درخشان و گران‌بها را شناسایی کنند. طلا به‌حدی نرم و چکش‌خوار است که می‌توان آن‌را به ورقه‌های نازک تبدیل کرد. این فلز هم‌چنین هرگز کدر نمی‌شود و حتی پس از گذشت هزار سال از ساخت اولیه خود نیز، هم‌چنان خیره‌کننده و چشم‌نواز به‌نظر می‌رسد. بنابراین، جای تعجب نیست که بسیاری از فرهنگ‌های باستانی، افسانه‌هایی درباره تعلق داشتن طلا به خدا گفته‌اند و به ساخت با ارزش ترین آثار باستانی طلایی پرداخته‌اند.

از آنجاکه طلا در برابر آسیب‌ها، در مرور زمان بسیار مقاوم است، برخی از ارزشمندترین آثار باستانی، با استفاده از این ماده گران‌قیمت ساخته شده‌اند. در ادامه با ۱۰ مورد از با ارزش ترین آثار باستانی ساخته شده از طلا آشنا می‌شویم که شکوه دنیای باستان را نشان می‌دهند.

۱۰- گنج پریام

هاینریش شلیمان، یکی از چهره‌های برجسته دنیای باستان‌شناسی است. او هم‌چنین یکی از بحث برانگیزترین افراد تاریخ نیز به‌شمار میرود. اکثر مردم در قرن نوزدهم، تصور داشتند که ایلیاد، کتابی که جنگ میان یونانی‌ها و ترواها را توصیف می‌کند، کاملا افسانه و بر اساس تخیلات است. اما شلیمان برخلاف باور عمومی، معتقد بود که این داستان، روایتی واقعی است و به‌دنبال یافتن ادعای خود رفت. او با استفاده از ثروت خودساخته‌ای که اندوخته بود، در یک حفاری در منطقه‌ای به‌نام هیسارلیک (در ترکیه امروزی) سرمایه‌گذاری کرده بود. شلیمان، با یافتن شهر باستانی تروا، در واقع مجموعه‌ای شامل بقایای نه شهر را پیدا کرده بود که هر کدام بر فراز ویرانه‌های شهر قبلی ساخته شده بودند.

یکی از آنها، احتمالا باید همان شهر تروی باشد که در اثر معروف هومر ذکر شده است، بنابراین شلیمان مستقیما به حفر زمین پرداخت و به دنبال یافتن گنج‌هایی برای اثبات درستی نظریه خود، گنجینه‌های باستانی بسیاری را در این راه نابود کرد. وی در نهایت به انباری از اشیاء طلایی و نقره‌ای برخورد که آنها را به نام پادشاه تروا در ایلیاد، گنج پریام نامید. این گنج‌ با ارزش به‌طور غیرقانونی از ترکیه، به آلمان منتقل شد و پس از جنگ جهانی دوم به غارت شوروی درآمد و به روسیه امروزی برده شد و تا به امروز نیز در آنجا باقی مانده است.

۹- لوح‌های طلایی اورفیک

درک آداب مذهی باستانی پیرامون سنت کفن و دفن، بسیار دشوار است. اغلب باستان‌شناسان با در اختیار داشتن مستنداتی محدود مانند چند تکه استخوان یا مقداری اثاثیه و قطعاتی از جسد به بررسی و گمانه‌زنی می‌پردازند. با این حال، در دنیای کلاسیک، گاهی اوقات نوشته‌هایی با جسد باقی می‌مانند تا به تشخیص موارد مبهم کمک کنند. در برخی مواقع، این متن‌های کوچک که “Totenpass” (در زبان آلمانی به‌معنای گذرنامه برای مردگان) معروف هستند، روی صفحات طلا حک شده‌اند. نوشته‌هایی بر روی آنها وجود دارند، برای کمک به هدایت فرد درگذشته به زندگی پس از مرگ مورد نظرشان است.

این سنت، در برخی از دین‌ها و آیین‌های دنیای باستان یافت می‌شوند و به نیت تضمین زندگی ابدی و شاد به رشته تحریر درآمده‌اند. یکی از این متون عجیب، به عنوان قدیمی‌ترین کتاب جهان توصیف شده است. این گنج از شش ورقه طلای تزئین شده که به یکدیگر متصل شده بودند، در بلغارستان کشف شده و قدمت آن به حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد. این نوشته به زبان اتروسکی است که در دوره قبل از ظهور رومیان در ایتالیا استفاده می‌شد.

۸- قایق موئیسکا

بسیاری از کاوشگران و فاتحان اروپایی، در رویای کشف گنجینه‌های طلایی و افسانه‌ای، به سمت آمریکای جنوبی حرکت کردند. با اینکه اکثر آنها موفق به کشف فتوحات خاصی نشدند؛ اما آثار هنری باشکوهی یافت شد که در راس آنها، طلاکاری‌های تمدن‌های پیش از کلمبیا، یکی از باشکوه‌ترین گنجینه‌ها در جهان محسوب می‌شود. متاسفانه در این میان، برخی از گنج‌های با ارزش به وسیله فاتحان و سارقان از بین رفت.

اما با این حال، در موزه طلای بوگوتا، یک شی کوچک، روایتگر داستان جالبی است. این اثر که قایق Muisca یا قایق الدورادو نامیده می‌شود، چندین چهره را به تصویر می‌کشد که سوار بر یک قایق هستند. گمان می‌رود که این قطعه به طرز پیچیده‌ای از آیین‌هایی الگوبرداری کرده که افسانه الدورادو را به وجود آورده است. طی این آیین، رئیس قوم موئیسکا با پوششی از غبار طلا، به مقر خود بازمی‌گردد، سپس او را به وسط دریاچه می‌برند و در آنجا طلاهای بدنش را می‌شوید. هم‌چنین هدایایی از طلا و زمرد نیز برای این مراسم ساخته شده است.

۷- گنجینه طلای برویتر

قایق‌ها در دنیای باستان، از ارزشی خاص برخوردار بودند. انسان‌ها با استفاده از این وسایل، می‌توانستند عناصر خشن و وحشتناک اقیانوس را تسخیر کنند. پس جای تعجب نیست که چندین قایق در پوششی از طلا، جاودانه شدند. گنجینه برویتر، متعلق به قرن اول پس از میلاد است که در سال ۱۸۹۶ در ایرلند شمالی، توسط کشاورزانی که در حال شخم زدن یک مزرعه بودند، کشف شد. پس از شستشوی این گنج در مزرعه که ممکن است باعث از بین رفتن برخی از قطعات کوچک آن شده باشد، در نهایت به موزه بریتانیا فروخته شد.

در میان یافته‌ها، یک توری طلایی، یک کاسه و یک گردن‌بند ساخته شده از سه رشته طلا وجود داشت. در این میان، جالب‌ترین قطعه متعلق به یک قایق ساخته شده از طلا، به همراه پاروها و صندلی‌هایی برای پاروزنان بود. با توجه به شواهد، به‌نظر می‌رسد که این قایق به عنوان پیشکشی به Manannán Mac Lir، ناخدای دریا و ارباب دنیای زیرین در اساطیر ایرلندی ساخته شده است.

– گنجینه استافوردشایر – در میان با ارزش ترین آثار باستانی طلایی

برخی از گنج های باستانی، به عنوان هدایای آیینی به خدایان پیشکش می‌شدند و برخی دیگر نیز با هدف کاربردهایی خاص مورد ساخت قرار می‌گرفتند. در مواقع اضطراری، پنهان کردن گنجینه‌های خود زیر زمین، برای افزایش امنیت، اقدامی موثر بود و پس از آن نیز امکان بازگشت و بازیابی آن وجود داشت. با این حال، بسیاری از گنج‌های با ارزش زمانی پیدا می‌شوند که صاحبان باستانی آنها هرگز برای بازیابی آنها بازنگشتند. این امر سبب شده تا بتوانیم تاریخچه هر یک از آنها را مانند قطعات پازل در کنار یکدیگر قرار دهیم.

گنجینه استافوردشایر انگلستان، شامل بزرگ‌ترین مجموعه طلا و نقره آنگلوساکسون بوده که تاکنون کشف شده است. این گنج در مجموع حاوی بیش از ۵ کیلوگرم طلا و هزاران اشیاء مختلف است که بسیاری از آنها با گارنت‌های منبت کاری شده، تزئین شده‌اند. تمامی اشیاء به جز سه آیتم مذهبی، همگی نظامی هستند و به قرن هفتم یا هشتم تعلق دارند. با توجه به ماهیت نظامی و کیفیت اشیاء، به‌نظر می‌رسد که این گنجینه از دشمنان شکست خورده در پی یک نبرد، به غارت گرفته شده‌اند.

۵- گنجینه طلای ساکا – یکی از با ارزش ترین آثار باستانی ساخته شده از طلا

اگرچه اغلب قبایل کوچ‌نشین با زندگی سخت و فقیرانه خود متصور می‌شوند، اما مردم ساکا در هزاره اول پیش از میلاد، ارباب اسب‌های متعلق به استپ (سبزدشت بزرگ) اوراسیا بودند که آنها را بیش از هر چیز دیگری، ارزشمند می‌پنداشتند. با این وجود، ساکاها برخی از گران‌بهاترین عناصر موجود را از خود برجای گذاشته‌اند، به خصوص اگر مقدار طلای موجود در مقبره‌های طلای آنها را در نظر بگیریم. ساکاها بر روی مقبره فرمانروایان درگذشته خود، تپه‌های بزرگی بنا کردند که بر منظره آنها اشراف داشت. باستان‌شناسان گاها هنگام باز کردن این مقبره‌ها با انبارهای وسیعی از اشیای طلایی روبرو شده‌اند.

زمانی‌که یکی از این مقبره‌ها به‌نام ارژن ۲ حفاری شد، دو اسکلت انسانی در مرکز آن یافت شد، هم‌چنین بقایای ۳۳ نفر دیگر که احتمالا برای همراهی رهبر خود در راه زندگی پس از مرگ اعدام شده بودند، به همراه ۹۳۰۰ شی طلایی به وزن حدودی ۲۰ کیلوگرم نیز در مقبره‌های دیگر ساکاها یافت شد.

۴- گنجینه Ram in the Thicket

تمدن‌های بین‌النهرین، جزو اولین نمونه‌هایی بودند که شهرها را توسعه دادند و در هر نقطه از زمین، نوشته‌هایی را برجای گذاشتند. شهر اریدو در حدود ۵۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، تاسیس شد. در طول هزاره‌های بعدی نیز، شهرهای بین رودهای دجله و فرات از طریق تجارت و جنگ، به کشورهای قدرتمندی تبدیل شدند. آنها هم‌چنین به ثروت‌های پرشماری دست یافتند که از جمله آنها می‌توان به گنجینه‌های طلا اشاره کرد. در موزه بریتانیا، یک شی شگفت‌انگیز متشکل از طلا، صدف و لاجورد وجود دارد نگاه بازدیدکنندگان را به سوی خود خیره می‌کند. این گنج در واقع بزی را نشان می‌دهد که در برابر درختچه‌ای گل‌دار ایستاده است.

این گنجینه در شهر باستانی اور کشف شد و گمان می‌رود که قدمت آن به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد برسد. این اثر اولین بار در داخل مقبره‌ای که گودال بزرگ مرگ نامیده می‌شود، کشف شد و هیچ‌کس به طور قطع نمی‌توان بگوید که این گنجینه بیان‌گر چه تصویری است.

۳- مرد وارنا

فرهنگ وارنا بلغارستان در حدود ۴۵۰۰ سال قبل از میلاد، شکوفا شد و به عنوان یک مکان واحد شناخته شده است. گورستان وارنا نیز به‌طور تصادفی در سال ۱۹۷۲ کشف و بلافاصله به عنوان یک اثر باستانی بسیار مهم، شناخته شد. ۳۰۰ قبر موجود در این قبرستان، حاوی مقادیر زیادی طلا بودند که همراه با مردگان، انباشته شده بودند. تنها یکی از گورها که قبر چهل و سوم نامیده می‌شود، به تنهایی حاوی اشیای طلای بیش‌تری در مقایسه با سایر نقاط جهان در طول تاریخ است. این شخص که به عنوان مرد وارنا شناخته می‌شود، با حلقه‌های طلایی که به لباسش دوخته شده، آویزهای طلایی ضخیم، دستبندهای درخشان، تبرهایی با دسته‌های طلا و حتی یک غلاف طلایی برای قرارگیری بر روی آلت تناسلی‌اش، دفن شده بود.

در مورد آنکه مرد وارنا ممکن است چه شخصیتی باشد، نظرها متفاوت است. برخی اعتقاد دارند که او یک حاکم بوده و برخی دیگر تصور دارند که این شخص در واقع یک زرگر بوده که از ثروت زیادی نیز بهره‌مند بوده است.

– نفرین‌نامه‌های طلایی

صفحات و لوح‌های حاوی نفرین‌نامه، از عجیب‌ترین متون دنیای باستان هستند. رومی‌ها و یونانی‌ها معروف به این هستند که دعاها و نفرین‌های خود را بر روی قطعات فلزی حک می‌کردند، سپس آنها را حلقه کرده و در مکان‌های مذهبی خاصی می‌سپردند تا خدایان آنها را بخوانند و به نتیجه برسانند. بیش‌تر این نفرین‌نامه‌ها بر روی سرب نوشته شده، اما برخی از مردم سعی کرده‌اند تا با استفاده از طلا، خدایان را وسوسه کنند تا به درخواست‌های آنها رسیدگی کنند.

در صربستان، چند نمونه از نفرین‌نامه‌هایی که بر روی طلا و نقره حک شده‌اند، در سال ۲۰۱۶ کشف شد. اکثر این لوح‌ها به زبان لاتین یا یونانی نوشته شده‌اند.

۱- کلاه طلایی جادوگری – از جمله با ارزش ترین آثار باستانی ساخته شده از طلا

کلاه، همیشه به عنوان نماد مد و پوشش یا نشان دادن یک فرد مهم، مطرح بوده است. بنابراین، چه پیامی را می‌توان جسورانه‌تر از ساخت یک کلاه طلایی به آیندگان منتقل کرد؟ چندین کلاه مخروطی شکل طلایی بزرگ در اروپا پیدا شده است که مربوط به حدود ۸۰۰ تا ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد است. اندازه خارق‌العاده آنها با تزئینات پیچیده‌شان مطابقت دارد که به نقش هر یک در مناسک و رویدادهای مذهبی اشاره دارد. از آنجا که برخی از کلاه‌هایی طلایی در دوران باستان به دقت دفن شده‌اند، احتمالا برای صاحبان آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند.

کلاه طلایی برلین، بزرگ‌ترین کلاه شناخته شده است که به عنوان یک تقویم نیز کاربرد دارد. پرتوهای طلایی آن از خورشید الهام گرفته شده‌اند و در نوارهایی که در امتداد آن می‌چرخند نیز تصاویری از ماه وجود دارند. برای افرادی که می‌دانستند این نمادها را چگونه تفسیر کنند، این کلاه به عنوان یک تقویم قمری ۱۹ ساله، ماه‌گرفتگی را پیش‌بینی می‌کند.

• منبع خبر : طلا