در مواجه شدن کشور طی چند سال اخیر با بحران بی آبی شکی نیست و در سوء مدیریت ها و نداشتن یک،استراتژی مشخص برای مقابله با این بحران نیز نباید اندکی درنگ کرد..براساس برآوردهای کمیسیون اروپا بزرگترین چالش های امنیتی جهان در آینده نه چندان دور در مساله “آب”خواهد بود.از این لحاظ رتبه ایران “۲۴”در […]

در مواجه شدن کشور طی چند سال اخیر با بحران بی آبی شکی نیست و در سوء مدیریت ها و نداشتن یک،استراتژی مشخص برای مقابله با این بحران نیز نباید اندکی درنگ کرد..براساس برآوردهای کمیسیون اروپا بزرگترین چالش های امنیتی جهان در آینده نه چندان دور در مساله “آب”خواهد بود.از این لحاظ رتبه ایران “۲۴”در جهان خواهد بود.کارشناسان داخلی براین عقیده اند “۳۰۰شهر”در کشور دچار تنش آبی هستند.
ساختن سدهای بدون مطالعه  و غیردقیق تا جایی که براساس نظر کارشناسان پیش از انقلاب ۱۹سد،پس از انقلاب ۶۴۷سد در کشور ساخته شده است.از این سدها ،سدی با ظرفیت ۱۷۰تا۱۸۰میلیون مترمربع ساخته شده است که فقط ۳۰میلیون متر مربع بیشتر اب پشت ان نیست.سد ی دگربا ۵۱۷میلیون متر مربع به دو میلیون متر اب نرسیده است و اینجاست که می توان نتیجه گرفت “سدها بزرگتر از ظرفیت ساخته شده اند”.بهرشکل”تاوان سدهای بی مطالعه و غیرکارشناسی”را با “هزینه گزاف ساخت آبشیرین کن ها”باید داد.موازی با این مشکلات خسارت بار باید به هدر رفت آب تا مرز ۳۰درصد به دلیل فرسودگی لوله های آب است.مصرف بالا و ناصحیح ۹۰درصد اب در بخش کشاورزی عامل دیگر بر کاهش منابع زیرزمینی آب وکمبودهای این مایع حیات است.حال که مجلس یازدهم روزهای آغازین خود را شروع و بحران آب نیز اظهر من الشمس است و البته مطالبه جدی موکلان از وکلای خویش در بهارستان است،می طلبد پارلمان طرحی در جهت مدیریت بحران آب را بدون محافظه کاری و با پذیرش “بحرانی بودن آب”را تدوین و با مدیریت زمان و درک مطالبه جدی ملت در رفع این مشکل بکوشدنگارنده پیشنهاداتی را در قالب “طرح مدیریت بحران آب”به شرح زیر به موکلان ملت ارایه می دهد تا که گامی برای حل بحران باشد.۱-حمایت از شرکت های دانش بنیان در حوزه اب بامحوریت بحران کمبود اب با استفاده از تکنولوژی های نوین :در حال حاضر ۱۴۰شرکت دانش بنیان،در حوزه آب فعال هستند.ظرفیت این شرکت ها در تولید دستگاههای نشت یاب ،تولید اب،مدیریت و اندازه گیری مصرف اب ،طرح های نوین در ابیاری های کشاورزی شناخته شده و می طلبد نهادهای مرتبط با حوزه اب وفاضلاب و کشاورزی ،شهرداری ها و دهیاری ها اولویت واگذاری عملیات های خود در حوزه اب را به این شرکت ها اختصاص دهند.همچنین تسهیلات با سود کم،افزایش بودجه شرکت های دانش بنیان در حوزه اب از طریق ساماندهی بودجه های پژوهشی کشورنیز بدین امر اختصاص دهند.بودجه ۹۲میلیون و ۷۱۲پژوهشگاه نیرو می تواند بخشی از بودجه خود را به این شرکت ها اختصتص دهد بماند از بودجه های پژوهشی که در مصارف دگر حوزه های اداری و وزارتخانه مصروف می شود که درصوزت ساماندهی می توان انها را در شرکت های دانش بنیان حوزه اب و فاضلاب تخصیص داد۲-جایگزینی چمن های مقاوم در برابر گرما وخشکی;این گونه از چمن ها یک ششم چمن های موجود و اسپرت و بین پنج تا ده روز یک بار به اب نیاز دارند.الزام شهرداری ها و دهیاری ها به استفاده از گونه های چمن مقاوم بزرگترین کمک را در مدیریت مصرف اب را می نماید۳-اجرای طرح استحصال اب های باران در مناطق خشک:یکی از تکنیک های مدیریت بهره برداری اب استفاده از ابهای باران و روان اب ها می باشد.این نوع استحصال چه بصورت مستقیم یا غیر مستقیم به شکل ناودان های سرچشمه ای برای تامین اب و ذخیره ان و مصرف در بخش های کشاورزی و غیره است.الزام معاونت های عمرانی ها استانداری ها ،مدیریت های ابفاهای استان های خشک به اجرای طرح مطالعاتی و عملیاتی مکان یابی پتانسیل استحصال ابهای باران راهکاری پایدار برای حل بحران اب خواهد بود۴-نوسازی شبکه های انتقال آب  نیازمند اعتباراتی است که اغلب شهرهای درگیر کم ابی از عدم تخصیص کامل ان اطلاع می دهد.الزام دولت به اجرای نوسازی شبکه های انتقال لوله اب به عنوان یک پروژه ملی و اولویت دار و توجه ویژه بر تخصیص اعتبارات و چگونگی اجرای عملیات ها می تواند از ۳۰درصد هدر رفت ابها جلوگیری نماید.۵-ساخت ابشیرین کن ها;سال ۲۰۰۴ عراق برای شیرین سازی اب فرات قراردادی به ارزش ۲۴۰میلیون دلار با شرکت هیتاچی امضا کرد.عربستان ،امارات ،عمان نیز به شکلی مشابه به ابشیرین کن ها روی اوردند.شاید ساخت ابشیرین کن ها در شمال کشور و دریای خزر به صرفه و مستعد بحران های سیاسی و دیپلماتیک گردد ولی اتصال جنوب به کشور به ابهای ازادخلیج فارس و تجربه ساخت چند ابشیرین کن می تواند تداوم ان را به دنبال داشته باشد.هر چند این پروژه گران ولی راهی برای تولید اب شرب خواهد بود.اگر براورد معاون وقت عمرانی استاندار بوشهر در آبان ۹۵در موضوع هزینه تمام شده ابشیرین کن به مبلغ ۴۵میلیارد تومان را با قیمت امروز محاسبه کنیم با مبلغی پنج تا هشت برابری هزینه تمام شده مواجه خواهیم شد.لذا مجلس شورای اسلامی می توانداین هزینه ها را در قالب درصدی مشخص از مشترکان تجاری،صنعتی اخذ نمایند.ضمنا با معافیت مالیاتی مشخص شرکت های مرتبط را تشویق به سرمایه گذاری با سود دراز مدت نمایند.در پایان امید است مجلس یازدهم با اجرای راهکارهای پایدار و مدیریت زمان و دولت متعهد به اجرای این طرح ها ضمن مدیریت بحران آب،پایان دهنده عادت مدیریتی ما ایرانیان در هنگامه بحران ها باشیم که هنگام بحران به فکر راهکارهای مقطعی و گاهأ هیجانی هستیم راهکارهایی که در همین بحران اب می توان مصداق بارز ان را “ابرسانی با تانکر”به سبک کشورهای کمتر توسعه یافته هستیم.

  • نویسنده : مجتبی خرم آبادی
  • منبع خبر : نصیر بوشهر