شرکت نفت فلات قاره ایران، از شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت ایران است که مدیریت عملیات اکتشاف، توسعه میادین و تولید و بهره‌برداری از منابع نفت خام و گاز طبیعی مستقر در حوزه خلیج فارس را بر عهده دارد.

گزارش‌های به‌دست‌آمده حاکی از آن است که تولید سه‌ماهه نخست ۱۴۰۳ این شرکت، حدود ۳۰ درصد از برنامه‌های ابتدای سال عقب مانده است. اما چرا این اتفاق رخ داد؟ آیا صرفاً نبود سرمایه تولید نفت فلات قاره را عقب نگه داشت یا سوءمدیریت نیز به پاشنه آشیل این شرکت تبدیل شده است؟

چرا تولید نفت فلات قاره کاهش یافت؟

بررسی‌های نشان می‌دهد بیشترین میزان عقب‌ماندگی تولید نفت فلات قاره به میادین رشادت، الوند، نصرت و سروش مربوط می‌شود. به‌ویژه آنکه تجهیزات استخراج بسیاری از این میادین قدیمی شده‌اند و چاه‌ها نیز فشار گذشته را ندارند.

شرکت نفت فلات قاره در گزارشی مهم‌ترین دلایل کاهش تولید این شرکت را مشکلات چاه‌های پمپی، کمبود برق، تاخیر در اجرای عملیات حفاری، افت فشار سر چاهی، آسیب‌دیدن خطوط لوله، تحقق نیافتن تزریق گاز به میادین، افزایش آب‌دهی و تاخیر در اسیدکاری چاه‌های نفتی اعلام کرده است.

نکته مورد توجه آن است که برخی از این دلایل با منطق صنعت نفت هم‌خوانی ندارند. برای مثال تحقق نیافتن تزریق گاز به میادین و افت فشار سرچاهی نمی‌تواند مانع تولید در سطوح کلان باشد و مانند هر مشکل تعمیراتی دیگری، در کوتاه‌مدت قابل برطرف شدن است.

پارگی خطوط لوله، افت فشار و عدم تحقق تزریق گاز به میادین، از مشکلات فنی به حساب می‌آیند که باید در حوزه تعمیرات قرار بگیرند تا دوباره به جریان بیفتند. بر این اساس توجیهاتی که این شرکت دولتی به آن اشاره دارد، نمی‌توانند تولید را در سطح کلان کاهش دهند. مگر اینکه روند تعمیر بنا بر مشکلات دیگری ازجمله مدیریتی، سرمایه‌گذاری و … به تاخیر انداخته شود. البته شاید ناچاراً بخشی از این کاهش تولید، به تحریم‌های بین‌المللی مربوط شود،. اما بخش قابل توجه دیگری به دلیل مشکلات مدیریتی در صنعت نفت است.

بحران مدیریتی در شرکت فلات قاره

با توجه به غیرمنطقی‌بودن توجیهات شرکت فلات قاره و البته اعتراضاتی که طی هفته‌های گذشته کارمندان این شرکت داشته‌اند، به نظر می‌رسد ضعف شرکت را باید در تیم مدیریتی آن جویا شد.

گویا مدیران فلات قاره به دنبال کاهش سرمایه‌گذاری با مشکلات متعددی نظیر کاهش تولید نفت روبه‌رو شده و توان مدیریت در سطح احقاق حقوق کارکنان خود را هم از دست داده‌اند.

آن‌طور که افراد آگاه به اتفاقات اخیر شرکت فلات قاره می‌گویند، مشکل سرمایه‌گذاری در این شرکت تابعه شرکت ملی نفت، بحرانی‌تر از آن است که به نظر می‌آید. در این بین مدیران به جای حل مشکلات و جذب سرمایه، با جا زدن یک سری مشکلات حل‌شدنی به‌عنوان بحران، صرفاً قصد دارند بر بحران مدیریتی سرپوش بگذارند.

فرار سرمایه از شرکت فلات قاره باعث شده تا چاه‌هایی که در دوران تحریم بسته شده‌اند، شش‌قفله شوند و هزینه ایجاد چاه‌های جدید نیز تأمین نشود.

همچنین چاه‌های دریایی و میادین مشترک، به علت کاهش تولید با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند.

شکست مدیران فلات قاره در تأمین سرمایه‌ لازم باعث شده تا مشکلات شرکت در بخش تأمین قطعات و تجهیزات و واگذاری پروژه‌ها به پیمان‌کارن دو چندان شود.

درنهایت آنکه شرکت فلات قاره با سوءمدیریت‌های فراوان در این زمینه، ضربه‌های فراوانی به صنعت نفت ایران زده است. عدم تعیین تکلیف میادین نفتی و بهره‌برداری ناصحیح از این میادین منجر به کاهش توان تولیدی ایران شده است.

حال باتوجه به اینکه به جز تعدادی انگشت‌شمار، سای میادین نفت و گاز جنوب کشور تحت مدیریت این شرکت قرار دارد، اگر دولت چهاردهم در همین ابتدای استقرار خود ساختار مدیریتی آن را اصلاح نکند، در آینده هم باید منتظر اتلاف بیشتر منابع نفت ایران بود.