*بوشهر بندری تجاری با فرهنگ و موسیقی غنی و رازهای بسیار*

به بهانه مبتذل خواندن شادی مردم در فستیوال کوچه
✍️   دکتر عبدالرحیم مهرور بوشهر

*بوشهر* بندری تجاری، تاریخی ، فرهنگی با هزاران راز و رمز نهفته در سینه و
چهره :
دارای معماری فاخر و کهن موسیقی محلی غنی و زنده با مردمانی اصیل و مهمان نواز
از کوچه پس کوچه های سنگ فرش،گلی ، نمناک ، سبخ زار و تنگ و باریکی
که از یکطرفش بادهای موسمی با نسیمی خنک و در مواردی همراه با
گرمی و شرجی هایی که در بازار ماهی قدیمش با یزله های هوادارن شاهین
و ایرانجوان همراه با هیاهوی ورود ماهی و میگوی تازه ای که از خور دی
سیفو و جزیره شیف آغاز شده و آن سوترش ماهیگیران محلی با جالبوتی
(بلم)دیده میشوند که در جزیره های عباسک و شیخ زنگی برای صید ماهی
به روش سکار و کاروف بدنبال رزق و روزی هستند و در گوشه ای دیگر دی
(مادر) زاغو مضطرب در انتظار فرزند دلبندی هست که از دیشب با قایق
پارویی (ماشوهه) دل به دریا زده وآنسوتر از ساحل احمدو و حمزو
موینی(ماهی فروش)منتظر خرید ماهی از تشاله ای(کشتی چوبی کوچک)
که تازه به اسکله رسیده تا ماهی را بصورت خرده فروشی بدست اهالی
محلات دورتر سنگی ، شکری و هلالی برسانند .

اندک اندک با پر شدن آب دریا (مد)لنج ها و بوم‌ها راگی(رهایی از خشکی
به دریا) میشوند و پهلو گرفتن کشتی ژرمنی با خنی (انبار) پر از پنبه برای
کارخانه نساجی بوشهر(اعتمادیه) که ورود خود را با فیدوس(بوق ) زنان اعلام
میدارد و آنطرفتر چند تا ناکو و بوم (کشتی های برزگ چوبی )با محموله
های چوب و چندل و درب های هلالی و ادویه جات که حکایت از آمدن سفری
دور از ملیوار ،زنگوار و سومالی میدهند که نشانه ای از کار و رونق‌ بندری تجاری
بوده اما اکنون به کما رفته ،بندری که زمانی نه چندان دور جاشوهایش
(ملوانان) نگله، نگله (بسته بسته ) به دوش بر روی ارابه های چهار چرخ مملو
از پارچه ویل با خواندن آهنگ :*جومه ی ویل چافی چقدر قشنگه*
*سر خیابون بندر چقدر قشنگه*و اجناسی که امروز به ته لنجی معروف
است می گذاشتند روی این ارابه ها تا به مغازه های شهر و گاراژهای اتو میهن
، تی بی تی ، اتو کازرون و ایران پیما برای ارسال به خارج از استان تحویل
دهند .
و دروازه (ورودی شهر ) مملو از چهارپایانی که صبحگاهان آذوقه های روز
مره را به این بندر کهن میرساندند .

‌‌و اما موسیقی محلی بوشهر زبان گویای گذشته ، حال و آینده ماست زبان گویا
یی که نشأت گرفته از فرهنگی پویا از مهمانوازی و دوستی همراه با عطوفت
و مهربانی هاست .
موسیقی که یک بعدش شادی و بعد دیگرش غمگینانه ، غمی به وسعت
دریایی از جدایی هایی دور از وطن :
*ای یار ای یار*
*یارحالا نرو*
*ای نازنین یار*
*یار تنها نرو*
*ای نازنین یار*
غمی که همراه با لالایی ، شروه و نی مه خوانی هایی است با سوز و گداز و
ظلمی که توسط اجنبی بر جامعه کارگری و موزیری ( کارگران روز مزد کشتی )
مستولی شده :
*هله یو ، هل یوسا*
*اجنبی خونت خراب*
*نمی کنیم کار غراب* (کشتی)
*غراب غراب ژرمنه*
*سرتاسرش همه خنه* (انبار کشتی)
*هله یو ، هل یوسا*

موسیقی بوشهر یادگاری از امواج دریایی
بی پی است که :
*گاهی با آرامش و گاهی با خشم بوده*
*گاهی با غم و گاهی با شادی*
*گاهی با آواها و گاهی با نواها*
*گاهی با پردازش نور و گاهی با رقص*
*باد در دالون‌ها و شناشیرها* ….
در هم آمیخته اند تا فرهنگی بر خاسته از تلاش و کوشش و حرکت بسوی
پیشرفت و ماندگاری هم برای خود وهم برای رهگذرانی که عاشق فرهنگ
و معماری جنوبند به ارمغان می آورد .

موسیقی بوشهر مجموعه ای از یزله ،لالایی ، نی مه ، شروه ، خیام خوانی و
سنج و دمامی است که نظم و ریتم آنرا در سینه زنی باید جستجو کرد .
زیرا که هر کدام از این واژه ها خاطراتی جذاب و هیجانی از گذشتگان‌ برایمان
به میراث گذاشته .

موسیقی بوشهر بر گرفته از اشعار فایز ، مفتون و خیامی است که در کنارش
ناخدا عباس ها ، نجاتی ها ، شریفیانها و بخشوها ، زاده و گسترده شده اند و
آینه زیبایی از رخ و نیم رخ مردان و زنان ساحل نشینی را باز گو می کند که با
لنگوته و مینارشان(مقنعه)قلبهای بزرگی را از معرفت اسکراب یا صیقل میدهند.
و در یک نگاه موسیقی محلی بوشهر همان هویت و صدای رسای مردم
جنوبی بوده که فریاد رسی ندارند بجز فریادی خنجری،که از حنجره های خود
می آفرینند .
هجدهم اسفند روز بوشهر گرامی باد
یزله ( یک نوع شادی دورهمی همراه با
پایکوبی )
خور(عمیق ترین قسمت دریا در ساحل)
لنگوته(لنگی شبیه دامن که مردان می
پوشند)
۱۴۰۲/۱۲/۱۸

• منبع خبر : نصیر بوشهر انلاین