با نزدیک شدن به انتخابات مجلس در سال جاری، زمزمه‌ها برای تصویب طرح مجلس برای اصلاح قانون انتخابات بار دیگر از سر گرفته شد. برخی از نمایندگان مجلس به دنبال تصویب این طرح، پیش از برگزاری انتخابات پیش رو هستند. طرحی که برخی از منتقدان می‌گویند خلاف قانون اساسی است و برای چینش یک‌دست‌تر از جناح سیاسی حاکم آماده شده است.

قرار است انتخابات دوازدهمین دور مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان همزمان در ۱۱ اسفندماه سال جاری برگزار شود. پیش از این سال ۹۹، نمایندگان طرحی برای اصلاح قانون انتخابات تصویب کرده بودند که شورای نگهبان آن را مغایر با قانون اساسی دانست و طرح را رد کرد. پس از آن بار دیگر صحبت از آماده شدن طرحی برای انتخابات سال ۱۴۰۲ شد.

پیش‌تر علی حدادی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی و شوراها در مجلس گفته بود که در نهایت این طرح را باید تا پایان فروردین‌ماه به تصویب برسانند. یعنی تا ۱۰ روز دیگر. ضمن آنکه ۹ بهمن‌ماه سال گذشته، کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات از سوی نمایندگان مجلس تصویب شد. اما این در این طرح چه اصلاحاتی روی قانون انتخابات انجام شده است و منتقدان به کدام بند آن ایراد وارد کرده‌اند؟

طرح اصلاح قانون انتخابات مغایر با قانون اساسی

یکی از اصلاحات این طرح مربوط به زمان استعفای از مسئولیت آن دسته از مقاماتی‌ است که قصد شرکت در انتخابات را دارند. بر این اساس زمان استعفا از ۲ ماه پیش از زمان ثبت‌نام به ۶ ماه رسیده است.

اصلاح دیگری که در این طرح انجام شده و واکنش‌هایی از سوی برخی از سیاسیون داشته، ممنوعیت ثبت‌نام در انتخابات برای برخی از نمایندگان سابق است. در طرح جدید مجلس برای اصلاح قانون انتخابات، ثبت‌نام آن دسته از داوطلبانی که تجربه سه دوره نمایندگی را در کارنامه خود دارند، ممنوع است.

مهدی آیتی، نماینده دور ششم مجلس در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به این بند از طرح مجلس ایراداتی وارد کرد و آن را مخالف حقوق شهروندی دانست.

آیتی می‌گوید: «مهم‌ترین فراز طرح اصلاح قانون انتخابات، ممنوعیت ثبت‌نام برای نمایندگان دارای سابقه سه دوره نمایندگی‌ است. پیش از این هم نمایندگان آن را طرح  و شورای نگهبان رد کرده بود به درستی هم رد شد.»

به گفته او، این موضوع سلب حقوق شهروندی و برخلاف قانون اساسی است. بنابراین احتمالا بار دیگر هم به شورای نگهبان برود، طرح رد می‌شود.

این نماینده دوره‌های پیشین مجلس می‌گوید: «سایر اصلاحاتی که در طرح دیده می‌شود، مانند مهلت ثبت‌نام و… چندان مهم نیست. همیشه نزدیک به زمان انتخابات که می‌شود، مجلس برای اصلاح قانون انتخابات به تکاپو می‌افتد. دوره‌های قبلی هم اینگونه بود. برخی از اصلاحات هم چندان اهمیتی نداشتند.»

سناریوی مجلس برای چینش یک‌دست‌تری از نمایندگان

اما هدف از ممنوعیت ثبت‌نام نمایندگان با سابقه سه دوره نمایندگی در این طرح چیست؟ آیتی در این مورد می‌گوید: «سال‌هاست که می‌خواهند نمایندگان را از جوانان یک جناح خاص انتخاب کنند. در دولت رئیسی جوانانی را می‌بینید که پست‌های حساس را به دست گرفته‌اند در حالی‌که هیچ تجربه‌ای در آن زمینه نداشتند.در واقع نه تجربه مرتبط داشتند، نه رشته مرتبط. بیشتر مدیران دولت رئیسی افراد ناکارآزموده هستند.»

او ادامه می‌دهد: «همانطور که می‌بینید دانشگاه امام صادقی‌ها، اعضای آستان قدس رضوی و ستاد برکت و… به دولت راه یافتند. همین‌ها در سناریوی دیگری می‌خواهند به مجلس راه یابند. کمااینکه در این دوره یکی دو نفر از نمایندگان شاخص، دوستان نظامی خود را به لیست انتخابات وارد کردند. بنابراین می‌خواهند همین کار را برای جوانان صفر کیلومتر وابسته به جناح اصولگرا انجام دهند.»

آیتی ادامه می‌دهد: «جناح اصولگرا دنبال این است که جوانان صفر کیلومتر در جناح خود را به کار گیرد و افراد دیگری که پایگاه اجتماعی در حوزه انتخابیه خود دارند، حذف شوند.»

او توضیح می‌دهد: «نمایندگان با سابقه‌ای در مجلس داریم که پایگاه اجتماعی طولانی در حوزه خود دارند. نمایندگانی که مطابق میل اصولگرایان نیستند. در نتیجه اصولگرایان به دنبال این هستند که جوانان بدون سابقه را گزینش کنند و به لیست‌های انتخاباتی وارد کنند تا مجلس یکدست‌تری از نظر جناح سیاسی شکل می‌گیرد.»

کیفیت مجلس هر دوره پایین‌تر می‌آید

آیتی با انتقاد از روند فعالیت نمایندگان مجلس، می‌گوید: «به نظرم آنچه که در مجلس مهم است، کیفیت نمایندگان است. اگر در اصلاح قانون انتخابات، قوانینی تصویب شود که کیفیت را بالا ببرد، ارزشمند است.»

او ادامه می‌دهد: «حتی می‌توان گفت با بالا بردن مدرک تحصیلی نمایندگان از لیسانس به فوق لیسانس، اتفاق مهمی نیفتاد. اگر مصوبات دوره‌های مختلف مجلس را کنار هم گذاشت، به خوبی می‌توان فهمید که هر چه به سمت مجلس‌های جدیدتر آمدیم، کیفیت مجلس پایین آمده است. صرفا مدرک تحصیلی ملاک خوبی برای بالا بردن سطح کیفی و فکری مجلس نیست.»

آیتی به تجارت‌نیوز می‌گوید: «مجلس اول تا سوم جمهوری اسلامی، قوی‌ترین مجالس تاریخ جمهوری اسلامی است. هر چه جلوتر آمدیم کیفیت مجلس پایین آمد و ضعیف‌تر شد. علتش این است که به جای نخبه‌گرایی، به سمت سیاسی‌کاری رفتیم.»

مجلس نمایشی در راه است؟

این نماینده دوره ششم مجلس می‌گوید: «از مصوبات کمیسیون امور داخلی و شوراها مشخص است که کارهای ظاهری و نمایشی در حال انجام است. هیچ‌کدام به داشتن یک مجلس مقتدر کمک نمی‌کند.»

آیتی توضیح می‌دهد: «با این روند که طی می‌کنیم، در هر دوره با مجلس ضعیف‌تر و وابسته‌تری مواجه هستیم. با نمایندگانی روبه‌رو می‌شویم که وامدار جناح‌های سیاسی و اقتصادی هستند. گاهی فساد اخلاقی و مالی و وامدار بودن باعث می‌شود که نمایندگان دیگر قادر نباشند از حقوق ملت دفاع کنند.»

او در پایان می‌گوید: «با روند فعلی، مجلس آینده در حد همین مجلس فعلی است، یا حتی بدتر. ما هیچ امیدی نداریم که مجلس آینده مستقل و مقتدر باشد که مشکلات اساسی کشور را حل کند. با این حزب‌بازی و باندبازی، مجموعه‌ای از نمایندگان قوی را برای دوره بعدی مجلس نخواهیم داشت. مجلس زمانی می‌تواند خانه واقعی ملت باشد که نمایندگان شجاع، آگاه و پاکدست داشته باشد. وگرنه به صرف حذف و اضافه چند ماده و تبصره در قانون انتخابات به کیفیت مجلس اضافه نمی‌شود.»

• منبع خبر : تجارت نیوز