قابل توجه رییس جمهور محترم

۱. اهمیت حضور زنان در تصمیم‌گیری‌های کلان
تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که حضور زنان در مسئولیت‌های کلان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تأثیرات مثبتی بر توسعه و پیشرفت کشورها دارد. طبق گزارش‌های صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، کشورهایی که میزان مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌های کلان افزایش یافته است، رشد اقتصادی بهتری را تجربه کرده‌اند و در عین حال بهبودهای چشمگیری در شاخص‌های رفاه اجتماعی و کاهش فساد داشته‌اند. برای مثال، کشورهای نروژ و سوئد که به طور سیستماتیک زنان را در سطوح مدیریتی و دولتی وارد کرده‌اند، توانسته‌اند به عملکرد بالاتری در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی دست یابند.

حضور زنان در مجلس / پارلمان ها و پست‌های اجرایی همچنین به کاهش فساد و افزایش شفافیت در دولت‌ها کمک می‌کند. در گزارشی از سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) آمده که کشورهایی با نمایندگی بالاتر زنان در سیاست‌گذاری‌ها، به‌طور قابل‌توجهی کمتر درگیر فساد و مشکلات مدیریت دولتی هستند. این امر ناشی از رویکردهای مدیریتی خاص زنان است که تمایل به شفافیت، مشارکت و بهبود کارایی دارند.

۲. مقایسه وضعیت زنان در ایران و جهان
در سطح جهانی، کشورهایی نظیر رواندا، رواندا و فنلاند، با تلاش برای افزایش مشارکت زنان در سیاست و مدیریت، دستاوردهای قابل‌توجهی داشته‌اند. در رواندا، زنان بیش از ۶۰٪ کرسی‌های پارلمان را در اختیار دارند و این دستاورد، مستقیماً به سیاست‌های حمایتی و اصلاحات قانونی مرتبط است. در مقابل، در ایران، حضور زنان در مجلس بسیار محدود است و این نابرابری در دیگر مناصب اجرایی نیز مشاهده می‌شود. طبق گزارش بانک جهانی، زنان ایرانی کمتر از ۶٪ از کرسی‌های مجلس را در اختیار دارند، که نشان‌دهنده فاصله چشمگیر ایران با میانگین جهانی است.

۳. چالش‌ها و موانع در ایران
۳.۱. محدودیت‌های قانونی و اجرایی
با وجود افزایش سطح تحصیلات و توانمندی‌های زنان در ایران، قوانین و سیاست‌های حمایتی به‌طور کافی برای حضور آن‌ها در مسئولیت‌های کلان طراحی نشده است. به‌طور خاص، هیچ زنی تاکنون به‌عنوان رئیس‌جمهور در ایران انتخاب نشده است و تعداد وزیران زن نیز محدود است.

۳.۲. نگرش‌های فرهنگی و اجتماعی
دیدگاه‌های سنتی و فرهنگی نسبت به نقش زنان در جامعه، یکی از موانع بزرگ برای حضور آن‌ها در مناصب کلان است. این دیدگاه‌ها هنوز در بسیاری از بخش‌ها رواج دارد که باعث محدودیت فرصت‌ها برای زنان در سیاست‌گذاری‌های کلان می‌شود. به‌عنوان مثال، این نگرش‌ها می‌توانند زنان را از دستیابی به پست‌های مدیریتی ارشد بازدارد.

۳.۳. عدم دسترسی به منابع اقتصادی و شبکه‌های قدرت
یکی دیگر از چالش‌ها در ایران، عدم دسترسی زنان به منابع اقتصادی و شبکه‌های قدرت است. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، زنان به شبکه‌های مالی، منابع اقتصادی و فرصت‌های شغلی به‌طور برابر دسترسی دارند، در حالی‌که در ایران این دسترسی‌ها محدودتر است. این محدودیت‌ها فرصت‌های برابر را برای زنان در مدیریت اقتصادی و اجتماعی ایجاد نمی‌کند.

۴. راهکارها و پیشنهادات برای بهبود وضعیت
۱. اصلاح قوانین و سیاست‌ها: برای افزایش مشارکت زنان در مناصب اجرایی، باید قوانینی مانند سهمیه‌بندی جنسیتی در نمایندگی مجلس و سایر سطوح مدیریتی تصویب شود.
۲. آموزش و توانمندسازی زنان: سرمایه‌گذاری در آموزش‌های مدیریتی، کارآفرینی و مهارت‌آموزی برای زنان می‌تواند آن‌ها را برای پذیرش مسئولیت‌های کلان آماده‌تر کند.
۳. تغییر نگرش‌های فرهنگی: رسانه‌ها و نهادهای آموزشی باید در تغییر نگاه جامعه نسبت به نقش زنان در سطوح مدیریتی فعال‌تر عمل کنند.
۴. دسترسی برابر به منابع اقتصادی: ایجاد بسترهایی برای دسترسی بیشتر زنان به منابع مالی، اعتبارات و فرصت‌های شغلی می‌تواند نقش زنان را در اقتصاد تقویت کند.

حضور زنان در مناصب کلان اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نه‌تنها از جنبه عدالت اجتماعی مهم است، بلکه یک ضرورت برای توسعه پایدار است. کشورهای مختلف نشان داده‌اند که با اصلاح قوانین، توانمندسازی زنان و تغییر نگرش‌ها، می‌توان به توسعه‌ای پایدارتر و برابرتر دست یافت. ایران نیز با اصلاح ساختارها و ایجاد فرصت‌های بیشتر برای زنان در سیاست و اقتصاد می‌تواند در جهت پیشرفت اجتماعی و اقتصادی گام بردارد.

منابع:
– صندوق بین‌المللی پول (IMF)، ۲۰۲۵* ([IMF Gender and Economy]()
– بانک جهانی، ۲۰۲۵ ([World Bank Gender Data Portal]())
– سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، ۲۰۲۵* ([OECD Gender Initiative]())
– برنامه توسعه سازمان ملل، ۲۰۲۵ ([UNDP]())
– سازمان زنان ملل متحد، ۲۰۲۵ ([UN Women]())

در جدول زیر، وضعیت حضور زنان در برخی از کشورها در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی با ایران مقایسه شده است. این مقایسه بر اساس شاخص‌های مشارکت زنان در پارلمان/مجلس، کابینه‌ها و سایر مناصب اجرایی انجام شده است

‏🇮🇷 ایران:
– زنان در مجلس: کمتر از ۶٪
– زنان در کابینه: محدود (<۵٪) - اولین رئیس‌جمهور زن: ندارد - میزان اشتغال زنان: ۱۶٪ ‏🇷🇼 رواندا: - زنان در پارلمان: بیش از ۶۰٪ - زنان در کابینه: حدود ۴۰٪ - اولین رئیس‌جمهور زن: ندارد - میزان اشتغال زنان: ۸۰٪ ‏🇸🇪 سوئد: - زنان در پارلمان: حدود ۴۵٪ - زنان در کابینه: حدود ۴۶٪ - اولین رئیس‌جمهور زن: ندارد - میزان اشتغال زنان: ۷۷٪ ‏🇳🇴 نروژ: - زنان در پارلمان: بیش از ۴۰٪ - زنان در کابینه: حدود ۴۰٪ - اولین رئیس‌جمهور زن: ندارد - میزان اشتغال زنان: ۷۵٪ ‏🇫🇮 فنلاند: - زنان در پارلمان: حدود ۴۷٪ - زنان در کابینه: حدود ۵۰٪ - اولین رئیس‌جمهور زن: ندارد - میزان اشتغال زنان: ۷۸٪ ‏🇩🇪 آلمان: - زنان در پارلمان: حدود ۳۰٪ - زنان در کابینه: حدود ۳۰٪ - اولین رئیس‌جمهور زن: ندارد - میزان اشتغال زنان: ۶۵٪ ‏🇨🇦 کانادا: - زنان در پارلمان: حدود ۳۰٪ - زنان در کابینه: حدود ۴۰٪ - اولین رئیس‌جمهور زن: ندارد - میزان اشتغال زنان: ۶۸٪ - رواندا یکی از کشورهای پیشرو در زمینه حضور زنان در سیاست است، با بیش از ۶۰٪ حضور زنان در پارلمان که نمونه‌ای از موفقیت این کشور در استفاده از ظرفیت‌های زنان است. - سوئد و نروژ از جمله کشورهای پیشرفته‌ای هستند که درصد بالایی از زنان در سطوح اجرایی و مدیریتی دارند و در سیاست‌گذاری‌های کلان مشارکت فعالی دارند. - ایران با وجود ظرفیت‌های بالای زنان در تحصیلات و توانمندی‌ها، در بخش‌های اجرایی و سیاسی همچنان فاصله زیادی با کشورهای پیشرفته دارد. منابع: ‏- *World Economic Forum, Global Gender Gap Report, 2024* ‏- *Inter-Parliamentary Union (IPU)* ‏- *United Nations Development Programme (UNDP)*