مصاحبه اخیر دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور منتخب جمهوری اسلامی ایران، با خبرنگار آمریکایی، فضای جدیدی را در حوزه دیپلماسی رسانه‌ای و مدیریت ارتباطات سیاسی گشود. هرچند برخی جریان‌های سیاسی منتقد، این گفت‌وگو را نوعی عدول از گفتمان سنتی مخالفت با مذاکره با ایالات متحده یا تضعیف جایگاه مرجعیت مذهبی قلمداد کردند، اما تحلیل این مصاحبه از منظر ارتباطات راهبردی، فنون متقاعدسازی و سیاست‌ورزی عقلانی، تصویری دقیق‌تر و چندلایه‌تر را پیش‌روی مخاطبان قرار می‌دهد.

در این گفت‌وگو، دکتر پزشکیان با استفاده آگاهانه از اصول «پیام‌پردازی هدفمند»، موفق شد پیام‌های کلیدی ایران را با لحنی متوازن و منسجم منتقل کند. او با بهره‌گیری از تکنیک‌های مطرح در حوزه «framing سیاسی» و «متمایزسازی پیام»، میان مردم آمریکا و ساختارهای سیاسی متخاصم تفاوت قائل شد و تصویری انسانی و گفت‌وگومحور از ایران ارائه داد؛ تصویری که می‌تواند در تغییر چارچوب ذهنی مخاطب بین‌المللی، نقشی مؤثر ایفا کند.

این مصاحبه همچنین نمونه‌ای موفق از «مدیریت ادراک عمومی» در شرایط بحران‌زده بود. پزشکیان با بیان صریح تهدید ترور از سوی رژیم صهیونیستی و هم‌زمان دعوت به مذاکره مشروط با ایالات متحده، به‌درستی از الگوی «چانه‌زنی مبتنی بر قدرت نرم» بهره گرفت. این رویکرد، به‌جای تأکید صرف بر تقابل، به دنبال ایجاد «هویت گفت‌وگومحور از موضع اقتدار» است؛ مفهومی که در بسیاری از مدل‌های نوین سیاست‌گذاری ارتباطات بحران نیز توصیه شده است.

از منظر مدیریت ارتباطات سیاسی، اهمیت این مصاحبه در آن است که توانست بدون نفی گفتمان مقاومت یا نهادهای دینی، چارچوبی تازه برای تعامل با مخاطب بین‌المللی ترسیم کند. چنین رویکردی نه‌تنها با اصول انقلاب اسلامی تعارض ندارد، بلکه در شرایط پیچیده نظم نوین رسانه‌ای، ابزاری مؤثر برای مقابله با روایت‌های تقلیل‌گرایانه و ایران‌هراسانه محسوب می‌شود.

ادعای تضعیف مرجعیت یا عبور از خط قرمزها، اگر صرفاً بر اساس حضور در یک رسانه خارجی یا اتخاذ لحنی دیپلماتیک مطرح شود، بیش از آن‌که نقدی محتوایی باشد، ناظر بر برداشت‌های جناحی و نگاه امنیتی به مفهوم گفت‌وگو است. مرجعیت دینی، به‌عنوان یکی از اضلاع مشروعیت در جمهوری اسلامی، نه تنها در معرض آسیب قرار نگرفته، بلکه در فضای عقلانی‌تری بازتاب یافته است.

در جمع‌بندی، می‌توان این مصاحبه را نمونه‌ای از یک *تعامل ارتباطی هوشمند، چندلایه و متوازن* دانست؛ گفت‌وگویی که در آن، اصول مقاومت، منافع ملی و عقلانیت سیاسی، در قالب یک پیام حرفه‌ای و استراتژیک، به افکار عمومی جهانی منتقل شد. چنین رویکردی نشان می‌دهد که دیپلماسی رسانه‌ای، در صورت بهره‌گیری صحیح از دانش ارتباطات و فنون متقاعدسازی، می‌تواند به ابزاری مؤثر در تقویت وجهه بین‌المللی ایران تبدیل شود.

*مینا خوئینی – کوچ، مدرس و مشاور تخصصی در حوزه توسعه فردی، سازمانی