*گزارشی از عملکرد اداره کل راه و شهرسازی در شهرستان گناوه*

شهرستان گناوه به‌عنوان یکی از نقاط راهبردی استان بوشهر، در سال‌های اخیر با مجموعه‌ای از تصمیمات و عملکردهایی از سوی اداره کل راه و شهرسازی استان مواجه بوده است که پیامدهای آن، به‌ویژه در حوزه‌های شهری، محیط‌زیست، مالکیت عمومی و توسعه زیرساخت‌ها، موجب نگرانی و اعتراضات گسترده مردمی شده است. در این گزارش، برخی از محورهای مهم این چالش‌ها مورد بررسی قرار گرفته است:

*۱. توسعه‌ی ناپایدار و مداخلات ساخت‌وساز در نوار ساحلی*

اجرای پروژه‌هایی نظیر *مسکن مهر و دانشگاه آزاد* در نقاط حساس ساحلی، بدون رعایت الزامات زیست‌محیطی و اصول شهرسازی، منجر به محدود شدن دسترسی عمومی به ساحل و تهدید اکوسیستم طبیعی منطقه شده است. این نوع توسعه، بیش از آن‌که پاسخ‌گوی نیازهای واقعی شهر باشد، نشانه‌ای از نبود نگاه جامع به آینده شهری است.

*۲. بلاتکلیفی اراضی ساحلی و تضعیف مدیریت شهری*

با وجود ضرورت تخصیص اراضی ساحلی برای فضاهای عمومی و ارتقاء کیفیت زندگی شهری، اداره راه و شهرسازی از واگذاری این اراضی به شهرداری گناوه امتناع کرده و این مسئله موجب اخلال در برنامه‌ریزی‌های توسعه شهری شده است.

*۳. واگذاری غیراصولی اراضی با کاربری راهبردی*

برخی زمین‌هایی که ظرفیت ایجاد گره‌گشایی در معضلات زیرساختی و ترافیکی شهر را داشته‌اند، بدون توجه به طرح‌های جامع، به فروش رسیده‌اند یا در آستانه فروشند. *زمین‌های روبروی تالار هنر، پمپ بنزین اسلام‌نژاد و…* تصمیماتی که نه‌تنها در تناقض با منافع عمومی‌اند، بلکه ظرفیت برنامه‌ریزی‌های آتی شهر را نیز محدود کرده‌اند.

*۴. تملک اراضی سنددار در روستاهای قدیمی*

در روستاهایی مانند *سربست، مال‌خلیفه‌، مال‌قاید، قلعه‌حیدر*، تملک زمین‌هایی با اسناد معتبر تاریخی توسط مسکن و شهرسازی، بدون سازوکار شفاف و حقوقی، موجب خدشه‌دار شدن اعتماد عمومی و نگرانی در زمینه تثبیت مالکیت‌های سنتی شده است.*به طور مثال ماجرای تخریب شبانه یک منزل نیمه‌کاره متعلق به زنی بی‌سرپرست در روستای مال‌قاید، بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی و میان مردم داشت.*

*۵. تردید در امنیت مالکیت در محلات بومی*

در محلاتی چون *باباعلیشاه و عبدامام، محله سادات، حد فاصل چهارراه قدس‌ تا سربست* اقدامات حقوقی مسکن و شهرسازی در خصوص اسناد مالکیت، باعث تشویش اذهان عمومی شده است. این وضعیت، اصل *«امنیت حقوقی مالکیت»* را با چالش مواجه کرده و ضرورت تبیین رویه‌های شفاف و عادلانه را گوشزد می‌کند.

*۶- بی‌توجهی به مناطق حاشیه‌نشین و فاقد خدمات*

طرح الحاق *«محله امید»* به محدوده قانونی شهر، با وجود نیاز حیاتی ساکنان به خدمات زیرساختی، سال‌هاست بدون پیگیری مؤثر رها شده است. نتیجه این بی‌توجهی، تداوم زندگی در شرایط نامطلوب و غیربهداشتی برای هزاران نفر است.

*۷. توقف پروژه‌های کلیدی راه‌سازی*

با گذشت بیش از یک دهه از آغاز پروژه‌های راه‌سازی *گناوه–گچساران و گناوه–میشان،* هنوز این پروژه‌ها به دلیل مشکلات حقوقی و مدیریتی، عمدتاً متوقف هستند. این در حالی است که بهره‌برداری از این مسیرها می‌تواند تحول اقتصادی و ارتباطی قابل‌توجهی در شمال استان ایجاد کند.

*۸. تغییر کاربری فضای سبز با ابزارهای فشار*

*زمین ۲۰۰۰ متری کوی بعثت در محله نوروزآباد،* که در طرح تفصیلی با کاربری فضای سبز تعریف شده بود، به پروژه مسکن ملی اختصاص یافته است. این اقدام که با شکایت‌های مردمی همراه بوده، نشان‌دهنده روند نگران‌کننده‌ای از تغییر کاربری‌ها برخلاف منافع عمومی است.

*۹. تهدید میراث فرودگاه گناوه به بهانه توسعه مسکن*

طرح تغییر کاربری اراضی ۱۴۴ هکتاری فرودگاه گناوه، در قالب پروژه مسکن ملی و مولدسازی، با مخالفت گسترده مردم و فعالین اجتماعی مواجه شده است. این طرح در حالی دنبال می‌شود که تحلیل‌ها از اهداف تجاری پنهان و بهره‌برداری‌های خاص از زمین‌های مرغوب حکایت دارد؛ اتفاقی که می‌تواند به نابودی یکی از ظرفیت‌های استراتژیک و تاریخی منطقه بیانجامد.
*عملکرد کنونی اداره کل راه و شهرسازی در گناوه، در بسیاری از موارد، نه تنها با اصول توسعه پایدار و مشارکت مردمی سازگار نیست، بلکه در تضاد با منافع بلندمدت منطقه قرار دارد.*
اکنون که تغییراتی در سطوح مدیریتی شهرستان و استان رخ داده، انتظار عمومی این است که:
بازنگری در طرح‌های قبلی با حضور کارشناسان مستقل و بومی صورت گیرد.
واگذاری اراضی مورد نیاز عمومی (مانند ساحل و فضاهای سبز) به نهادهای شهری تسریع شود.
تکلیف پروژه‌های زیرساختی مثل فرودگاه با اولویت‌گذاری مجدد مشخص گردد.
و مهم‌تر از همه، رویکردی شفاف، پاسخ‌گو و مشارکتی در تصمیم‌گیری‌های آتی اتخاذ شود.
الیاس احمدحسینی
نصیر بوشهر انلاین