رئیس شرکت «قطر انرژی» از انعقاد قراردادی ۲۷ ساله در زمینه فروش ۶۰ میلیارد دلار گاز به شرکت چینی خبر داد. این در حالی است که ایران هنوز نتوانسته سرمایه‌گذاری چندانی در میادین مشترک داشته باشد و قطر بیشترین استفاده را از این میادین می‌برد.

حمیدرضا صالحی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، در این باره به تجارت‌نیوز گفت: به نظر می‌رسد قرارداد مذکور در جهت بهره‌برداری از گنبد شمالی است. منطقه‌ای که ایران سهم بیشتری در آن دارد. اگر ایران فورا در این منطقه اقدام به سرمایه‌گذاری نکند فرصت‌های بهره‌برداری خود را از دست می‌دهد.

او ادامه داد: چین ابتدا قرار بود تحت عنوان قرارداد ۲۵ساله‌ در ایران سرمایه‌گذاری کند. چنانکه ۴۰۰ میلیارد دلار از این قرارداد به بخش‌های نفت و گاز اختصاص داشت. با این حال تاکنون سرمایه‌گذاری از سوی چین در کشور انجام نشده است. چراکه ایران در شرایط تحریم به سر می‌برد و این امر ریسک سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد. بنابراین چرخش چین به سوی قطر که رقیب ایران است طبیعی تلقی می‌شود.

میدان مشترک گازی در تصرف قطر

قطر در میدان‌ مشترک با ایران (پارس جنوبی) پروژه‌های پررونق اقتصادی را دنبال می‌کند. پروژه توسعه بخش «نورت فیلد ساوت» در میدان مشترک با مشارکت غول‌های انرژی دنیا نظیر شل پی‌.سی‌.ال بریتانیا و توتال فرانسه از جمله آن‌هاست.

اخیراً حمیدرضا عراقی، مدیرعامل اسبق شرکت ملی گاز، ایران اعلام کرد: قطر اجرای حفاری افقی در میدان‌ مشترک را پیگیری می‌کند.

به گفته عراقی ایران قابلیت اجرای چنین پروژه‌هایی را ندارد؛ چراکه سرمایه‌گذاری در بخش تکنولوژی کشور وجود ندارد.

مصداق بارز آن غفلت ۲۰ساله از توسعه بلوک ۱۱ در پارس جنوبی است. فاز ۱۱  آخرین بلوک توسعه‌نیافته‌ در بین ۲۹ فاز به حساب می‌آید.

البته ادعاهایی مبنی بر توسعه این بلوک به وسیله شرکت پتروپارس مطرح می‌شود. اما بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده این شرکت تنها به حفاری چاه می‌پردازد. در حالی که مشکل اصلی فاز ۱۱ بحث تقویت فشار است.

روسیه منجی ایران می‌شود؟

اخیرا جواد اوجی، وزیر نفت، از سرمایه‌گذاری روسیه در میادین انرژی ایران از جمله پارس جنوبی به ارزش ۴٫۵ میلیارد دلار خبر داد.

اما به عقیده کارشناسان روسیه تکنولوژی خاصی ندارد. چه بسا در حوزه ال.ان.جی تمام واحدهای در دست بهره‌برداری آن وام‌دار غرب است.

بر اساس این گزارش، به نظر می‌رسد که چین، شریک استراتژیک ایران، برای تامین انرژی خود به رقیب عربی ایران روی آورده است.

همچنین یکی از کشورهای مقصد صادرات گاز کشور که پاکستان بود با امضای قرارداد سه‌جانبه با روسیه و ترکمنستان از دسترس ایران خارج شد.

مصدق مسعودملک، وزیر مشاور نفت و گاز پاکستان، اعلام کرد اسلام‌آباد به دلیل چالش و ریسک تحریم‌های ایران، دیگر تمایل چندانی به پیشبرد طرح گازی با ایران ندارد.

قرارداد ایران با پاکستان پیش از قرارداد فعلی این کشور با روسیه صورت گرفته بود.

روسیه با گرفتن فرصت‌های صادرات گاز از ایران تنها امتیاز سوآپ را در اختیار کشور قرار داد بود.

اما مدتی پیش ولادیمر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، درباره پیگیری ارسال انرژی از طریق دریای سیاه و تبدیل ترکیه به هاب انرژی اروپا اظهاراتی کرد.

با این حساب گویا امتیاز سوآپ نیز قرار است از ایران دریغ شود. ایران دارنده دومین ذخایر گازی دنیا با کسری بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعب در تامین داخل مواجه است.

با وجود تحریم‌ها و وضعیت داخلی اقتصاد، صادرات انرژی می‌تواند ارزآوری قابل توجهی برای کشور داشته باشد. اما با از دست رفتن بازار انرژی ایران معلوم نیست چه آینده‌ای در انتظار کشور باشد؟!

• منبع خبر : تجارت نیوز