درست در روزهایی که مسئولان ما از تلاش برای افزایش صادرات گاز سخن می گفتند، پاکستان اعلام کرده که قید گاز ایران را زده است و  وزیر مشاور نفت و گاز پاکستان گفت که دیگر تمایل چندانی به پیشبرد طرح گازی ایران ندارد و به جای آن پیشبرد طرح انتقال گاز از ترکمنستان از طریق خط لوله موسوم به تاپی(TAPI) را انتخاب کرده است. آنگونه که مصدق مسعود ملک این مقام پاکستانی اعلام کرده ترس از تحریم ها و ریسک های احتمالی آن دلیل اصلی چنین تصمیمی بوده است چیزی که به گفته کارشناسان چندان هم درست نبوده و علل دیگری نیز باعث این تغییر تصمیم شده است.

به اعتقاد کارشناسان انرژی ناترازی گاز و نبود دیپلماسی مناسب یکی از علل مهمی بود که باعث شد ایران بازارهای صادراتی خود را از دست بدهد؛هاشم اورعی کارشناس انرژی هم در این راستا گفته است دلایل این تصمیم پاکستانی ها تنها به تحریم ها و ریسک ناشی از مراودات تجاری با ایران ختم نمی شود و  ایران گازی برای صادرات ندارد و حتی در تامین نیاز داخلی خود هم به چالش خورده است. بر اساس آنچه جواد اوجی وزیر نفت ایران اعلام کرده، ما در روزهای سرد سال با کسری حدود ۲۴۰ میلیون متر مکعبی مواجه هستیم. کسری که امروز در صنعت گاز با آن مواجه هستیم حاصل یک سال و دو سال نیست. نتیجه ده ها سال کوتاهی و نبود برنامه ریزی است که امروز آثارش در اقتصاد ایران نمایان شده است.

از سویی دیگر هم روسیه که این روزها گرفتار جنگ با اوکراین است و بازارهای انرژی را باخته است، تلاش می‌کند که زیان خود را از طریق تصاحب بازارهای ایران جبران کند؛ مولانا اسد محمود وزیر اتصالات و خدمات پستی دولت پاکستان که به نمایندگی از پاکستان این قرارداد دوجانبه را به امضا رساند هم در این زمینه گفت: از آنجا که مسکو پیشنهاد فروش ارزان نفت و گاز را به اسلام آباد ارائه کرده، امضای این قرارداد به منظور توسعه ارتباطات منطقه‌ای در جهت بهره مندی از ظرفیت‌های بالای تجاری دو کشور ضروری بود.

حالا دو مشتری بزرگ نفت ایران یعنی هند و چین به سمت روسیه چرخیده‌اند و تزارها باعث افت چشمگیر سهم ایران در بازار نفت این دو کشور شده‌اند؛ اما در مقابل روسیه اعلام کرده حاضر است گاز خود را از ایران سوآپ کند. کارشناسان انرژی می‌گویند که روسیه در ازای پرداخت مبلغ ناچیز حق سوآپ گاز به ایران، بازارهای بزرگ نفت را از آن گرفته است.

در این میان اما بسیاری معتقدند که ایران می تواند از محل سوآپ گاز روسیه به نوعی به هاب گازی منطقه تبدیل شود. ادعایی که کارشناسان انرژی امید چندانی به آن ندارد زیرا در شرایط فعلی که برخی از کشورها حاضر به خرید گاز از روسیه نیستند، باید به این نکته توجه نمود که کشورهای که به صورت مستقیم از روسیه خرید نمی کنند چرا باید حاضر به واردات گاز روس ها از طریق ایران  باشند و در ادامه کشورهایی همچون هند و چین که توجهی به تحریم های اتحادیه اروپا نداشته و حاضر به به خرید و واردات گاز این مسکو هستند، چرا باید بخواهند این کار را به صورت غیر مستقیم و از مسیر ایران انجام دهند و با این اوصاف ایران نمی تواند از محل سوآپ گاز از روسیه بازارهای صادراتی خود را افزایش دهد!؟

• منبع خبر : نفتی ها