▪️با مدعیان چگونه باید سخن گفت؟

? محمدجواد روح

✍ طوفان ۱۰دقیقه‌ای دیروز محمدجواد ظریف در پاسخ به ادعاها و حملات مشاور سعید جلیلی در میزگرد تخصصی سیاست خارجی، بار دیگر به‌خوبی نشان داد که با این مدعیان و طلبکاران چگونه باید سخن گفت.

✍ جریانی که جز کلیات و شعارهای دهان‌پرکن و خیمه زدن بر مناصب قدرت و پر کردن پست‌های سیاسی و رسانه‌ای و اشغال کردن کرسی‌های علمی و دانشگاهی، هیچ هنری از خود نشان نداده‌اند و جز ضرر و آسیب و تحریم، بهره‌ای به کشور و حتی نظام نرسانده‌اند و بااین وجود، همواره طلبکار و مدعی‌اند و دیگران را بر صندلی اتهام می‌نشانند.

✍ جریانی که خروجی سیاست خارجی تحریم‌خیز و تحریم‌ساز آن در ابتدای دهه ۱۳۹۰، برکشیده شدن بابک زنجانی‌ها بود و وقتی برجام به ثمر نشست و وزارت نفت دولت روحانی قراردادها برای توسعه میادین نفت‌وگاز می‌بست، منتقد بیژن زنگنه‌ها شد.

✍ و حال، مسعود پزشکیان در گفتارهای ساده و صریح‌اش این شکاف و دوقطبی واقعی را تصویر می‌کند. شکاف امروز اقتصاد سیاسی ایران، نه «چپ/ راست»، نه «لیبرالیسم/ سوسیالیسم»، بلکه بر سر «غارت/ توسعه» است. شکاف میان بابک زنجانی‌ها و بیژن زنگنه‌هاست.

✍ آنچه پزشکیان با عبارات عوام‌فهم «بخوربخور» کاسبان تحریم و قاچاقچی‌ها تبیین می‌کند، چیزی نیست جز بیان عینی این شکاف واقعی. و در این شکاف واقعی است که محمدجواد ظریف و حسن روحانی هم متهم می‌شوند؛ به جرم اینکه با برجام راه کاسبان را بسته‌اند.

✍ و در این شکاف واقعی است که حتی دونالد ترامپ و راست افراطی آمریکایی تطهیر می‌شوند تا حمله به روحانی و میانه‌روهای ایرانی توجیه شود.

✍ در برابر چنین جریان و چنین گفتمانی، نباید مماشات کرد. تجربه نشان داده است که آنان هیچ مسئولیت سیاسی، اخلاقی و ملی برای خود قائل نیستند. برکشیده‌شدگانی هستند که هنری ندارند جز چشم بستن بر مناسبات واقعی اقتصاد و معادلات بدیهی جهان، و دهان گشودن و رویا بافتن درباره امروز و فردای ایران.

✍ این رویابافی‌ها از ۱۳۸۴ شروع شده است و با آنکه ۲۰ سال است ایران را به دره فقر و فساد و تحریم و انزوا انداخته است، باز مدعی و طلبکار است. سند چشم‌انداز ۲۰ ساله توسعه کشور و برنامه چهارم توسعه که انباشت تجارب مجموعه مدیران، اندیشمندان و کارگزاران نظام تا سال ۱۳۸۴ بود و تایید رهبری و حمایت و همراهی مجمع تشخیص مصلحت نظام را با خود داشت، با حذف نیروهای توسعه‌گرا و اصلاح‌طلب از ساختار قدرت به حاشیه رانده شد و شعارهای رویایی و وعده‌های فضایی، جای برنامه‌های علمی و تجربه‌های زمینی را گرفت.

✍ خروجی این تغییر ریل، وضعیت ایران امروز است؛ ایرانی که به جای ادعانامه‌ها و برنامه‌های طلبکاران، به بازگشت و محوریت یافتن کارگزاران اصیل و اصلی نیاز دارد.

✍ ظریف با مواضع محکم خود در طوفان ۱۰دقیقه‌ای دیروز، بار دیگر نسخه اصل کارگزاران توانمند نظام را شناساند و مدعیان طلبکار را بر جای خود نشاند.

✍ با چنین گفتارها و رفتارهایی نه از موضع دعوا که از موضع سنجش باید برخورد کرد. باید از این مدعیان، نه برنامه که کارنامه خواست. چنان‌که پزشکیان کرد و گفت: «حرف شما در نفی و رد برجام چیست؟ تا ابد باید در تحریم بمانیم؟». یا چنان‌که ظریف گفت: «با اعداد سر ملت را شیره نمالید و اگر می‌مالید، درست بمالید!».

✍ نمی‌توان و نباید حملات و ادعاهای مدام جریان حاکم را در زیر سوال بردن کارنامه میانه‌روها و دولت روحانی پذیرفت و خروجی عملکرد ترامپ و احمدی‌نژاد را به گردن روحانی و ظریف و زنگنه و دیگران انداخت و بعد هم، کلی‌گویی کرد و از «سال‌های سیاه دهه ۹۰» و رشد منفی یک‌دهه‌ای سخن گفت؛ بی‌آنکه اندکی انصاف به خرج دهیم و پدیده‌های منحصربه‌فردی چون ظهور ترامپ و شیوع کرونا را نبینیم و پیامدهای آن را به حساب دولت وقت بگذاریم. حال آنکه هر یک از دو پدیده ترامپ و کرونا، در هر دولتی رخ می‌داد؛ برای سقوط آن کافی بود.

✍ امروز نیز، حرف دقیق همان است که ظریف به مشاور جلیلی گفت. فروش بیشتر نفت، محصول هنر این مدعیان نبود. خروجی شل شدن پیچ تحریم در دوران بایدن بود.

✍ حال، این رای‌دهندگان هستند که می‌توانند تصمیم بگیرند. طیف طرفدار عقلانیت و مذاکره در سیاست خارجی را با آرایی بالا به قدرت بازگردانند و امکان احیای برجام یا برجامی جدید را فراهم آورند. یا آنکه همچون ۱۳۸۴ و ۱۴۰۰ میدان را برای مدعیان طلبکار باز گذارند و منتظر بمانند تا شاید ترامپ باز آید و کشور در مهلکه تقابل راست‌های افراطی ایران و آمریکا بماند..

• منبع خبر : هم میهن