نصیر بوشهر – وسه‌لوسکی گفته است « تاریخ ادبیات عبارت است از تاریخ اندیشه‌های اجتماعی در تجربهٔ تصاویرِ شاعرانه و صورت‌هایی که آن را بیان می‌دارد.»

از همین سخنِ او به‌خوبی می‌توان درکِ صورتگرایان روس را از مسألهٔ تکاملِ ادبیات به نوعی استنباط کرد.

وقتی ما به تاریخ تحولات و به یک معنی تکاملِ شعرِ فارسی می‌نگریم آنچه در شاهنامهٔ #فردوسی آینگی می‌شود، صف‌آرایی آرزوهایِ ایرانی است در برابر نیروهای بیگانه که در زبانِ تصاویر و اسطوره‌ها خود را نشان می‌دهد و دیوان #ناصرخسرو، تبلور یک
تکاملِ شعرِ فارسی است که این صف‌آرایی را آشکارتر و دقیق‌تر برای آیندگان تصویر می‌کند، شعرِ #سنایی و #عطار همان چشم‌انداز را با تحولات ایدئولوژیک جامعه نشان می‌دهد و تمام این مراحلِ آینگی، در زبانِ تصویر‌ها بیان می‌شود.

مولانا و شعر او، همان مرحله را با تکامُلِ بیشتری در تصاویر خود انعکاس می‌دهد و اگر عصر ایلخانی را در زبانِ تصاویرِ شعری بخواهیم بنگریم بهتر از دیوان حافظ آینه‌ای نمی‌توانیم بیابیم. این سلسلهٔ تصویر‌ها، با اُفت و خیزِ ادوارِ ادبیِ ایران، همه جا قابل ملاحظه است. شعرِ مشروطیت و شعر مدرن ایران نیز همین وظیفه را بر عهده داشته است و به خوبی آن را به سامان رسانیده است.

شاید آخرین مرحلهٔ این آینگیِ تصویر‌ها را بتوان در شعرِ #فروغ_فرخ‌زاد و نوعِ « وَصف»‌های او مشاهده کرد.